Het verloop van de spanning uit zich in luidheid, toonhoogte, complexiteit van opbouw en snelheid. Het heeft zijn parallellen in veel dingen uit de natuur. We denken natuurlijk aan seks, maar ook een groeiproces (van planten, uitvindingen, enz.) gaat niet met een constante snelheid en energie.
Het normale verloop is een rustige inleiding, waarna de spanning stijgt en daalt als een heuvellandschap. De kunstenaar weet met de juiste dosering ervan zijn gehoor mee te voeren in het avontuur van de emotiebeleving. Iedere heuveltop wordt voorafgegaan door een voorbereiding en afgesloten met een oplossing. Als er na een climax die de indruk wekt de laatste te zijn er nog een komt, is het effect van die laatste extra sterk.
Zelfs een eenvoudig lied als 'It's a long way to Tipperary' kent een verloop van
pieken en dalen.
Akkoordenschema van het lied 'It's a long way to Tipperary'.
Hoor het lied 'It's a long way to Tipperary'.
We zullen in een tabel de pieken en dalen van dit lied eens volgen.
Hoor de stukken van de volgende tabel gescheiden
| It's a [C] long way to Tipperary, | Inleiding, die nog geen spanning heeft. |
| It's a [F] long way | Mini-climaxje. |
| to [C] go. | Oplossing van het mini-climaxje. |
| It's a long way | Nieuwe rustige aanloop. |
| to Tippe-[Am]-rary, | Verwachting wekken van een 2e climax. |
| To the [D7] sweetest girl | 2e Climax. |
| I [G7] know. | Oplossen van de 2e climax en
Verwachting wekken door niet af te sluiten met C-akkoord. |
| (adempauze) | Stilte voor extra spanning daarna |
| Good [C] bye, | Aanloop met nog weinig spanning. |
| Picca-[C7]-dilly. | Climax-opbouw met zelf al enige spanning. |
| Fare-[F]-well | Inzet van aanloop. |
| Leicester [E7] Square. | Hoofdclimax. |
| It's a [C] long, long way to | Tot rust komen na de climax. |
| Tippe-[F]-ra-[C]-ry | Klein mini-climaxje met oplossing. |
| But my [D7] heart is | Nog een laatste betrekkelijk kleine climax. |
| [G7] right [C] there. | Een duidelijke punt ter afsluiting. |