Leer improviseren. 2003-2004. Les 04:
mineurtoonaard, akk Am, Dm, E7, akkoordenschema.

Het is de begeleiding die de toonaard bepaalt, niet de melodie. In eerste aanleg slaan we met de linkerhand de akkoorden, die de begeleiding vormen, en maken daar met de rechter melodieën bij. De tonen van de akkoorden moeten laddereigen zijn, die van de melodie mogen laddervreemd zijn. In de toonaard C zijn de laddervreemde tonen de zwarte toetsen. Dat is niet in alle toonaarden het geval. Bijv. in A-mineur is de g# laddereigen en toch zwart.
Aanvankelijk bestond een mineurtoonaard uit drie mineurakkoorden, die een kwint uit elkaar lagen (naar analogie van majeur). Toonaard Am bestond uit de akkoorden Em, Am, Dm. Dat zijn allemaal witte toetsen, net als bij toonaard C.
Daarom worden C en Am paralleltoonaarden genoemd (in het Engels: relative keys).
De toonladder van C = c d e f g a b, van Am = a b c d e f g.
Tegenwoordig wordt E7 i.p.v. Em gebruikt, waardoor de toonladder van Am = a b c d e f g#. Ter onderscheid noemen we de oude de natuurlijke mineurtoonaard en de nieuwe de harmonische mineurtoonaard. Als we spreken van 'mineurtoonaard' bedoelen we stilzwijgend altijd de harmonische. We zien dat g# behoort tot deze ladder, dus een laddereigen zwarte toets is.
Praktische liggingen voor de akkoorden van toonaard Am kunnen zijn:
Am = a-c-e, Dm = a-d-f, E7 = e-g#-b-d, of E7 = g#-b-d-e
Een septimeakkoord bereidt voor op een grondakkoord van een toonaard. Door de komst van een dominantseptimeakkoord in een mineurtoonaard kan hierna ook uitgeweken worden naar een majeur grondakkoord. Dus E7 kan oplossen naar Am of naar A. Dit biedt harmonisch extra mogelijkheden. Klik hier voor een luistervoorbeeld.
Doordat de toonaarden C en Am maar verschillen in één toon, zijn ze zo aan elkaar verwant dat gemakkelijk kan worden overgegaan (gemoduleerd) van de ene naar de andere toonaard. Hierdoor kunnen we de 6 voornaamste akkoorden uit die toonaarden (C, F, G7, Am, Dm, E7) in praktisch iedere volgorde gebruiken in wat we noemen een 'akkoordenschema'.
Een akkoordenschema geeft aan welke akkoorden op iedere maat gespeeld moeten worden. We nemen als voorbeeld het lied 'Autumn Leaves'. De maten kunnen worden aangegeven met streepjes, wat wel compact is, maar tot vergissingen kan leiden:

-/ Dm/ G7/ C/ F/ Dm/ E7/ Am/
-/ Dm/ G7/ C/ F/ Dm/ E7/ Am/
-/ E7/ Am/ G7/ C/
-/ Dm/ E7/ Am/ C/ Dm/ E7/ Am/ -/

Als er één akkoord per maat is kunnen de streepjes weggelaten worden, waardoor het nog compacter wordt:
Am Dm G7 C F Dm E7 Am
Am Dm G7 C F Dm E7 Am
Am E7 Am G7 C
C Dm E7 Am C Dm E7 Am Am

De duidelijkste manier echter is die waarbij de akkoorden tussen de tekst staan:

The falling [Dm] leaves
[G7] drift by the [C] window
[F] The autumn [Dm] leaves
[E7] of red and [Am] gold

I see your [Dm] lips
[G7] the summer [C] kisses
[F] The sunburned [Dm] hands
[E7] I used to [Am] hold

Since you [E7] went away
the days grow [Am] long
And soon I'll [G7] hear
old winter's [C] song

But I [Dm] miss you most of
[E7] all my [Am] darling
[C] When [Dm] autumn
[E7] leaves start to [Am] fall.
Klik hier voor een luistervoorbeeld.
HUISWERK:
  1. Leer de akkoorden Am, Dm en E7
  2. Speel in toonaard Am (de harmonische dus).
    Klik hier voor een luistervoorbeeld.
  3. Speel in C en Am (gebruik dus de 6 akkoorden C, F, G7, Am, Dm en E7 in één muziekstuk)
    Klik hier voor een luistervoorbeeld.
    Klik hier voor nog een luistervoorbeeld.
  4. Improviseer op het akkoordenschema:
    C Am Dm G7 C Am Dm E7 F F C Am Dm G7 C C
    Maat, ritme, melodie, etc zijn vrij, maar...
    het aantal maten per akkoord moet worden aangehouden!
    Klik hier voor een luistervoorbeeld.
  5. Improviseer op het akkoordenschema van Autumn Leaves.
    Klik hier voor een luistervoorbeeld.
<< Startpagina / Index van de cursus / Volgende pagina >