Leer improviseren. 2004. Les: Roemeens in vakantie.
Hoewel het vakantie is, komt hier een les tussendoor. De aanleiding
daartoe was een bezoek van mijn broer. Hij speelde een stukje
Roemeens. Hongaarse en Roemeense zigeuner- en volksmuziek is één
van zijn specialiteiten.
Ik stond op zijn handen te kijken en zag dat hij links, afgezien van een
enkel baslijntje, voornamelijk als akkoorden G en D7 gebruikte. Ik
dacht dus dat het zou moeten klinken als de toonaard G-majeur. Maar
toch kwam het geheel als mineur over.
Hij zei dat de melodie beïnvloed was door een macam. Dat is een soort
toonladder. Dalend en stijgend kan die verschillend zijn, zoals onze
melodische toonladder. Hij wordt als uitgangspunt voor improvisatie
gebruikt. Er zijn honderden macams. Ze kunnen van plaats tot plaats
verschillen. Vele zijn gebaseerd op meer dan 12 tonen per octaaf. Bij de
macam die ten grondslag ligt aan dit Roemeense lied is dit niet het geval
geweest, of hij is vereenvoudigd tot onze 12 tonen, omdat onze piano
die extra tonen toch niet weer kan geven.
Wie meer wil weten van macams kan bij Internet er zoveel informatie
over krijgen dat hij zal begrijpen waarom ik me tot dit lied heb beperkt.
Hij hoeft daartoe bij Google maar het woord macam of maqam in te
typen.
Het lied waarop mijn broer improviseerde was gebaseerd op de
volgende tonen van hoog naar laag:
g f e d c b g.
Klik hier om de toonreeks te horen.
Dus de 'a' ontbrak en ook de f was niet verhoogd tot een f#, ofschoon de
akkoorden G en D7 een sfeer geven van de toonaard G, met als
toonladder de tonen g a b c d e f#.
Bovendien gebruikte mijn broer bij het improviseren voor de stijgende
melodie andere tonen. Daar ga ik niet op in om de les te beperken.
Het kale melodietje is zo:
Klik hier om het kale melodietje te horen.
Meer compleet klinkt de rechterhand aldus:
Klik hier om de melodie te horen.
Mijn broer speelt nu een improvisatie op dit lied compleet, waarbij hij
voor de duidelijkheid in de eerste halve minuut de linkerhand beperkt
tot de akkoorden G en D7. Daarna voegt hij in de linkerhand enige
tussentonen toe. Voorts heeft hij om dezelfde reden de variaties in de
improvisatie beperkt.
Klik hier om de improvisatie te horen.
Wie bijzondere belangstelling heeft voor Hongaarse of Roemeense
zigeuner- of volksmuziek kan kijken op de website van mijn broer:
http://www.krammer.demon.nl
Ik heb deze les buiten mijn normale programma gehouden, omdat ik
niet in staat zou zijn om voor de klas deze voorbeelden in te spelen.
Bovendien is het typisch een onderwerp voor de echte liefhebber, want
voordat iemand in staat is om op macams geïnspireerde Roemeense
muziek te spelen moet hij er heel wat energie in gestoken hebben.
Anderzijds heeft het bestuderen van een bepaalde muzieksoort niet
altijd uitsluitend tot doel om daarin te gaan spelen. Het verrijken van je
inzicht kan bijdragen tot een intenser genot van de muziek.
Deze les leek mij een aardig tussendoortje voor de vakantie.
HUISWERK:
Prettige vakantie!
<< Startpagina / Index van de cursus / Volgende pagina >